September en Oktober 2017

Op 28 augustus vliegen wij terug naar Kreta. In de tussentijd is er in Nederland het een en ander gebeurd om voor het tijdsbesef vast te leggen. Na een vliegreis rechtstreeks op Eelde kwamen wij 7 juli in Nederland aan. Wij hadden nog een week voordat wij op de katten van onze dochter en schoonzoon in Uithoorn gingen passen. Deze tijd was hard nodig om de tuin bij te werken. In de groei periode mei en juni waren wij er niet en wat blijkt het dan hard te groeien. Na een week oppassen op de katten waren de klusjes in het huis van dochterlief voltooid en werd een Midget 26 (van 1997 tot 2002 hebben wij ook een Midget 26 gehad) bekeken in Muiden. Wij zijn allebei wel gek op deze bootjes, dit was er een met achterstallig onderhoud maar in goede staat. Na een aantrekkelijk bod onzerzijds werden wij het eens en hebben wij in Nederland er nog een boot bij die naast huis komt te liggen. Daar de reunie die jaarlijks wordt gehouden in de buurt van Muiden plaatvond hebben we ons acuut aangemeld en een heerlijke week met lotgenoten Midget bezitters gezeild en sterke verhalen uitgewisseld. Daarna nog een weekje vakantie in eigen land, via de binnenlanden van Friesland naar huis in Groningen. De Midget ligt nu winterklaar naast huis.

Op Kreta is het schoonmaken van de boot, inslaan van boodschappen en wachten tot de wind gunstig wordt om te vertrekken. Op vrijdagavod wordt er gezellig geborreld met de vaste liggers in de haven van Agio Nicolaos. Zaterdagochtend na de laatste boodschappen en het inslaan van heerlijke volkoren broden van de bakker aan de haven varen we richting Ormos Porou en gaan hier voor anker om de reven er weer in te zetten. Deze waren voor vertrek in juli losgehaald om de lazybag te kunnen naaien. In het water al zwemmend de waterlijn schoongemaakt. Er zat de nodige kalksteen (beestjes) op de eerste halve meter onder de waterlijn. Deze konden verwijderd worden met de zijkant van de borstel. Het plan was om in Ormos Kolokythias te overnachten om vroeg in de ochtend te vertrekken naar Astyplaia. Dit bracht het risico met zich mee in het donker daar aan te komen. We kennen de omgeving niet. De baai Lividhia op Astypalaia lijkt niet moeilijk. Het donker blijft toch risicovol. 
Terwijl we het anker lichten in Ormos (ormos = baai) Porou en richting Ormos Kolokythias gaan zien we het weer aan en kijken nog eens naar de voorspellingen. Het lijkt veel mooier om direct (zes uur in de namiddag) te vertrekken, de nacht op open water te zeilen en 's ochtends bij daglicht (een uur of acht à negen) aan te komen. Het werd een prachtige nacht met mooie zeilwind. De snelheid varieerde van 4,5 tot 7,5 knoop.
Het enige probleem was 's ochtends om vijf uur twee rode lichten in de verte die bleven liggen en niet op de kaarten te vinden waren. Na eerst de koers verlegd te hebben oost van Astypalaia uiteindelijk geconcludeerd dat de lichten op het eiland moesten liggen. Eenmaal daglicht bleek dit juist en om half negen kon het anker uit in Ormos Livadhia, nabij een prachtig strand en goede zandgrond waar het anker zich in vastbeet. Na een paar uur slapen bleken onze drie buren verdwenen en hadden wij de hele baai voor onszelf met uitzicht op de Chora. Lekker ronddobberen, even zwemmen en een maaltijd aan boord. 

Maandag 4 september blijven wij voor anker liggen en met het bijbootje bezoeken wij het strand en wandelen naar de Chora om het kasteel te bezoeken. Een wandeling omhoog bij aangename temperaturen en een windje in de haren. Het kasteel is zoals vele in deze omgeving gebouwd door een Venetiaan en tot 1956, het jaar van de grote aardbeving bewoond. Veel huizen zijn toen ingestort, een aantal daarvan zijn nu weer, soms gedeeltelijk hersteld om bezoekers een indruk te geven over hoe het was. Tijdens onze wandeling worden wij verrast door een processie naar het gemeentehuis en daarna naar het huis van een heilige. Wij werden getrakteerd op een stuk brood met anijs en een crème koekje in zilverpapier.

Dinsdag 5 september halen wij vroeg het anker op en gaan naar de haven van Pera Gialos waar een vijftiental boten kunnen liggen. Als wij aankomen zijn er een stuk of acht later op de dag raakt de haven vol. Voor de komende dagen wordt er wind verwacht en dat is het wel zo aangenaam in een haven. Hanneke heeft last van de rug, waarschijnlijk doordat wij de afgelopen nacht nogal hebben liggen rollen in de deining. Wij blijven een dagje rustig in de haven met zo nu en dan een wandeling over de kade en een praatje met de buren (duits, turks, australisch, nederlands, engels en belgisch). Op donderdag hebben wij nog twee dagen bijgeboekt. Hanneke's rug werkt niet mee en heeft veel moeite met wandelen. Eigen diagnose: zal nog wel een paar dagen duren. Ondertussen een beetje knutselen aan boord. Led lichtje van kompas wordt vervangen. De draadconnectie was gecorrodeerd (en dat bij een Ritchie kompas). Handleidingen lezen en plotter nog eens uitproberen. In geval dat het nodig is wil je toch el weten hoe de radar te bedienen! Zo nu en dan een wandeling door het dorp. Geeft een Schiermonnikoog gevoel.

Ondertussen is het zondagavond 10 september en liggen wij in de baai Vathi op Astypalaia. Hanneke is al weer twee dagen redelijk in touw en kan een poos rechtop zitten. Samen met Belinda en André van het M/Y Mr.Bean2 een goede fles wijn soldaat gemaakt. Zij zijn met hun motorjacht via de Donou en de Zwarte Zee nu terechtgekomen op Astepalaia. Naar hun verhalen een wondermooie reis. 
Zaterdags een wijntje gedronken met de bemanning van Le Clapotis, Marijke en Cees die 8 jaar met hun Bavaria 38 onderweg zijn en vanuit Nedereland  vertrokken. In het verleden hebben wij wel eens verhalen van hen opgepikt als informatie voor onze reis. Helaas ben ik hen een ouzo glas schuldig. Door een onhandige actie met de hand belandde deze in de gootsteen en brak. En dat na twee glazen wijn. Samen met Marijke en Cees gezellig zitten eten in een taverna op de wal. 
Er wordt weinig wind verwacht en wij besluiten zondag op het open water door te brengen waar het iets koeler is. Wij varen oost om Astypalaia heen om de middag in open water te ankeren ten noorden van het vliegveld. Slechte ankergrond met veel zeewier. De nacht brengen wij door in de zeer beschutte baai Vathi. 
Wij hadden gedacht naar Leros te gaan om daar donderdag een dag verwaaid te liggen. De enige mogelijkheid is om in een marina te liggen voor 30 euro per nacht. Daar hebben we geen trek in. Het plan wordt gewijzigd: maandag naar Levitho en dinsdag door naar Patmos. Verwachting morgen motoren, dinsdag een mooie zeildag. We zullen zien.

En zo geschiedde. Maandag op de motor naar Levitha, ruim 20 mijl op de motor. Wel een mooie vis aan de hengel gehad, maar waarschijnlijk te langzaam de motor stop gezet. Twee haken waren rechtgebogen. In de oostelijke baai liggen 13 boeien waarvan er één bezet is als wij aankomen. Spoedig zullen alle boeien in de middag bezet raken. De aardigheid van Levita is dat er nog één familie woont, op dit moment twee broers waarvan één getrouwd, met twee kinderen en echtgenote. In de zomerdagen worden meerdere familieleden ingeschakeld om het restaurant te runnen. Bij daglicht valt het nog te doen om naar het restaurant te lopen, de terugweg in het donker maakt het absoluut nodig een zaklamp bij je te hebben. Leuk om even in hun kleine nederzetting rond te lopen. Met veel accu's en zonnepanelen wordt voorzien in de stroomvoorziening. Het water wordt uit de grond opgepompt. Voor de boei moet 7 euro worden afgerekend. Vers gevangen vis gegeten en van het zelf geslachte schapenvlees genoten. 

Op dinsdag gaat de zeiltocht verder naar Patmos. In het begin weinig wind, later een stevige vier. Wij ankeren eerst in Orrmos Dhiakoftoue voor het strand. HOuvast is matig, veel wier. Later met ankergewicht nog een keer getrokken en toen zaten we vast. Het strand is kennelijk redelijk afgelegen genoeg, het zonnebaden vindt er plaats van geheel gekleed (bikini of zwembroek) tot geheel ontbloot. Wij vertrouwen het anker niet helemaal en besluiten aan te leggen aan de stadskade. Het is hier erg druk vanwege en regatta op woensdag. Wij vinden nog een plekje naast een grote motorboot. Wij liggen met onze ketting over die van de motorboot en hebben onze totale lengte van 70 meter uitliggen. De volgende morgen moeten wij 30 meter inhalen om weer vast te zitten. 

Tegenover de boot zit een autoverhuurbedrijf en voor woensdag is daar nog een auto beschikbaar voor 30 euro. Dat is op dit moment een redelijke prijs. 's Ochtends in de koelte de grot van Johannes (de theoloog) bezocht. Johannes heeft hier het Bijbelboek de Openbaringen door zijn leerling laten optekenen. Rondom de grot waar Johannes verbleef zijn twee kapellen geformeerd. Wij sluiten aan bij een dienst waar wij niets van begrijpen maar wel de moeite waard om te volgen. Een priester die iets mengt en daar zelf van eet en met dezelfde lepel ook diverse gelovigen een hapje laat nemen. Daarna een bezoek aan het kasteel van Patmos  waarin een klooster is gevestigd met daarbij een museum met onder anderen oude geschriften. Bij het verlaten van het kasteel raken wij verdwaald in de Chora en maken een lange wandeling om onze auto terug te vinden in de hete zon. In Grikos vinden wij een leuke taverne voor een lunch stop aan het water. Op het strand van Livadi Geranou genieten wij onder de tamarisken van de schaduw die verkoeling geeft. Donderdag blijven wij chillen in de haven. Beetje opruimen, beetje schoonmaken en in de kuip zitten om ons heen te kijken. Vrijdagmorgen halen we de nodige proviand en vertrekken richting Lipso. Na een mooie zeiltocht liggen we achter het anker in Ormos Kouloura.

Volgens de bronnen van ankeraars aldaar is het prettig vertoeven en aldus geschiedde dat wij na aan boord Sumatraanse boontjes te hebben gegeten op het terras genieten van een 'Eggplant houmous', aubergine humus. Heerlijk met brood en een halve kilo rode wijn. Op zaterdag aan de stadskade van Lipso. Hier staat een hulp op de kade die voor 3 euro de lijntjes aanneemt en je van water en stroom voorziet (electriciteit 6 euro). Dit laatste hadden we nodig daar onze accu's te laag in spanning kwamen. In de kajuit hadden we een brandlucht ontdekt en na enig zoeken bleek dit de regelaar van de zonnepanelen te zijn. Dus deze werd afgeschakeld met gevolg alleen nog stroomvoorziening van de motor en de acculader (mits er walstroom is).
Telefonisch wordt een nieuwe besteld in Kos waar wij de komende week wel zullen langsgaan. 

Zondag 17 september doen wij een wandeling over (deel van) het eiland en knutselen aan boord. Hanneke naait twee lakens aan elkaar die wij over de bimini kunnen spannen. Deze is zo donker blauw dat deze in de zon heet (je kunt er water op koken) wordt en als er geen wind staat verblijf je liever niet in de kuip. 
Op maandag zeilen we op ons gemak naar Kalymnos naar de baai Palionisos en gaan liggen aan een witte boei behorende bij het restaurant Kalidonis. Een lekker stuk gestoofd geitenvlees in limoensaus en octopus salade stond op ons menu. 's Ochtends daarop een wandeling over het eiland. Op terugweg koffie gedronken bij Nikolas van Paradijs Nikolas. Hij, een oud spons duiker die nu op leeftijd zijnde een taverna heeft en daarnaast nog spongediver-teacher. Tot 2011 was het zijn paradijs waar hij levenslang gewoond heeft maar met Europees geld is het gehucht nu voorzien van stroom en water. Tevens is het toerisme ontwikkeld aan het strand in de baai en zijn er dus twee taverna's gekomen met elk acht boeien. Behalve zeilers is het gebied in trek bij bergklimmers en bergwandelaars. Het leek er op dat Nikolas niet met de moderne tijd meewilde en een beetje tweederangs terecht is gekomen op 250 meter van het strand. Wel is hij nu actief  (door elke passant aan te houden) in het werven van klanten voor zijn taverna en de sponzen die hij verkoopt. Twee soorten: de echte Griekse die zeker wel tien jaar meegaan en Amerikaanse, hooguit 2 jaar geschikt voor gebruik! Later zullen wij betwijfelen of zijn Griekse wel echt Grieks zijn, want het schijnt dat er bijna geen sponzen meer zijn vanwege een ziekte.
Voor de lunch stop komen wij terecht in Ormos Pezonda, 2.5 mijl zuidelijker dan waar we lagen. Deze baai staat niet aangegeven als ankerplaats. Het blijkt een diepe baai, beschut van alle kanten behalve noord oost. De houdkracht is een ondiepe laag zand op rotsen maar met veel ketting en weinig wind verwachting een goede overnachtings plaats. Wij besluiten hier te blijven en halen onze duikuitrusting te voorschijn om het onderwaterschip schoon te maken. De nacht is er pikdonder met alleen een sterrenhemel en prachtig hoge rotsen.

Woensdag 20 september stomen wij naar de baai Ormos Vathi op Nisos Perimos. Goede ankerplaats met dikke laag zand. Het anker heeft zich diep ingegraven en dat moet ook wel want we krijgen weer iets meer wind (windkracht drie à vier) en vrijdag en zaterdag gaat dit oplopen naar windkracht zeven. Dus op zoek naar een goede plaats om verwaaird te liggen. Wordt dit Kos Oude haven, Kos marina, voor anker tussen beide of gaan wij door naar Kardamena? We zullen zien morgen.

Wij hebben het gezien. Wij varen als eerste naar Kos Oude Haven waar al spoedig een marinero staat te zwaaien. Het lijkt rustig dus wij leggen aan. Voor krap 30 euro per nacht mogen wij hier liggen. Voor die prijs huur je hier trouwens ook een redelijk twee sterren appartement. Als eerste wordt contact gelegd met de scheepswinkel in de marina waar de regelaar voor de zonnepalen klaar ligt. Na de lunch wordt deze ingebouwd. De zon levert ons nu weer energie! De volgende dag wordt de afstandbediening afgemonteerd. Door deze afstandsbediening hebben wij nu beter zicht op wat de zonnepanelen ons leveren. Met de accumonitor hebben wij daar niet voldoende zicht op omdat deze vooral naar de accu's kijkt en geen verschil maakt tussen energie van de zonnepanelen en/of van de motor.
Vrijdag 22 september hebben wij een dagje vissen op zee ingeroosterd met het visserschip Kapitein Tasos. Er blijkt nog een Nederlands stel Roberto en Kimberly geboekt te hebben en gezamenlijk hebben wij een aantal erg gezellige uren aan boord. De visvangst was niet daverend maar met het aandeel van de schipper konden wij de vis inleveren bij restaurant Alexandros waar wij met zijn vieren genoten hebben van de vis.

Zondag 24 september geeft Windguru maximaal 16 knopen aan, de Griekse weersite (meteo.gr) geeft permanent windkracht 5 Beaufort. Totaal naar Kardamena hebben we af te leggen 17 mijl. Moet dus in drie uren te doen zijn Het begint uitstekend voor de wind naar het zuiden. Onder Kos begint de wind langzamerhand toe te nemen, een beetje fok inrollen, 1e rif gezet. Langzamerhand neemt de wind nog meer toe tot 32 knopen. Tweede rif erin en de genua meer dan half opgerold lopen we als een speer scherp aan de wind. Zo nu en dan een zoute douche over dek. Van Hanneke mag het iets minder. Tegen lunchtijd rollen we de haven van Kardamena in waar het zout direct verwijderd wordt. We liggen naast een waterslang. Later moeten we nog verhuizen naar de kade omdat de volgende ochtend een veerboot onze plaats gebruikt.

Wij liggen hier genoeglijk te wachten op broer Willem en echtgenote Dora. De fietsen gaan er uit en wij ontdekken een plek om de sub onder de knie te krijgen en ik neem een surfles. Na veertig jaar in een zeilboot moet deze ervaring toch ook eens beleefd worden. Er was een leuk windje, 5 à 8 knopen en het viel best mee. Op deze manier krijg je de masttrim goed onder de knie.

Dinsdag en woensdag rommelen we wat aan op de boot (kleren wassen, poetsen, bed verschonen) en fietsen de nodige kilometers om het eiland te verkennen. 

Ondertussen is het dinsdag 10 oktober en liggen we in Pothia de hoofdtad van het eiland Kalymnos. Afgelopen vrijdag zijn we hier aangekomen en het bevalt wel, verwaaid te liggen. Eigenlijk is het niet verwaaid, de wind varieert van 16 tot 24 knopen maar wij vinden het te veel. We worden echte comfort zeilers, alleen windkracht 3 à 4 beaufort vinden we heel leuk om te zeilen en daar wachten we op. Het spreekwoord luidt niet voor niets "een schipper met geduld heeft altijd goede wind". En geduld kunnen we hebben want de terugreis naar Nederland staat ingeboekt op 22 november. 
Wat ging hier nog aan vooraf. Op 28 september komen mijn broer en schoonzus aan op Kos en na een nachtje gewenning aan boord zeilen wij op vrijdag met een mooi windje naar Tilos. Het blijkt een leuke haven met beperkt aantal ligplaatsen en zaterdag verkennen wij met een lokale bus het eiland. Eerst naar Megalo Horio, de hoofdstad van het eiland. Er valt niet veel te beleven een rustig dorpje met hoog op de top van een berg het onvermijdelijke kasteel. Wij beklimmen de berg niet en gaan met de bus terug naar Mikro Horio. Mikro Horio is een verlaten (na de 2e WO) dorp waar de huizen langzaam in verval raken. Er is een disco waar je met een busje 's avonds heengebracht kunt worden vanuit Livadi, tot 5 uur 's ochtends open. En er is een kerk in goede staat samen met een kerkhof waar kruisen op staan zonder namen. 
Maandag 2 oktober wordt er een windkracht 5 uit het noordwesten verwacht en dus vertrekken wij zondag naar het vulkaan eiland Nisyrios. Eerst aan lager wal aangelegd in de haven van Pali maar vanwege de te verwachten wind de dagen erna toch naar de hoge wal verplaatst met de wind in de kuip. De gevoelstemperatuur liep daardoor aardig naar beneden en voor het eerst dit jaar werd er weer binnen gegeten. 
Op Nisyrios twee dagen leuke uitstapjes gemaakt met een gehuurde auto. De hoofdstad Mandraki met klooster en kasteel bezocht en 's middags gewandeld in de vulkaankrater Stafanos. Her en der een zwavelige geur en stoom uit gaten in de grond. De volgende dag het bergdorp Nikia bezocht en opgeklommen naar de kapel van Johannes de Theoloog (die van Patmos). Nog even afgedaald naar Avlaki waar een aantal verlaten huizen staan en een tweetal dat nog bewoond leek. 's Middags met de auto het kasteel bij Mandraki bezocht.
Woensdag 3 oktober 10 mijl afgelegd naar Kardamena op Kos opdat de gasten de volgende dag weer het vliegtuig konden pakken. De wind was 20 knopen pal tegen waardoor het dek aardig zout werd.
Na Willem en Dora op het vliegtuig gezet te hebben boodschappen gedaan bij de Lidl, boot een beetje opgeruimd, de was gedaan en klaar voor vertrek op vrijdag naar Kalymnos. Met het doel via Astepalaia en Anafi terug te keren naar Kreta. De zuidelijke route via Karpathos en Kasos leek ons te winderig. 
Met te te verwachten windkracht 5 à 6 Beaufort dachten we beter te liggen in Kalymnos. Toch bleek het niet echt mee te vallen. De wind staat dan pal in de haven waardoor er toch de nodige beroering is. En de eerste dag na augustus met echte regenbuien! 
De haven van Kalymnos is nog bezet met wrakken en halve wrakken (sommige gezonken) achtergelaten door de vluchtelingen uit 2015 en 2016. Wie gaat dat opruimen?
Het lijkt erop dat we hier nog wel een poosje verwaaid blijven liggen. We zullen zien.

Precies een week na aankomst in in Kalymnos vertrekken wij op vrijdag de 13e naar Astepalaia. De wind is ruim windkracht 4, 5 en 6 dus een snelle tocht, 40 mijl in 6,5 uur Astepalaia kennen we van begin september alleen in de haven ligt bij aankomst geen enkele zeilboot. Wij kunnen mooi langs de kade. In het dorp is de bevolking voor een groot deel overgegaan op de winterstand. Terrassen zijn opgeruimd, winkels zijn gesloten. De tripperbotenn varen niet meer. Heerlijk rustig. Wat hebben wij op Kalymnos gedaan in afachting van de goede wind? Eerst drie dagen elke dag 's ochtends één museum. Een sponsduikersmuseum, een archeologisch museum en een folkloristisch museum. Alle drie de moeite van het bezoeken waard. De laatste dag een auto gehuurd voor een rondreis over het eiland. Wat wij dan leuk vinden is het bezoeken van baaien waar we niet zijn geweest. Voor een volgende keer weten we dan hoe het eruit ziet. Zo ziet Emborios er goed uit met leuk stranden en goede ankerplekken of boeien. Vathi blijkt geen goede plek, behalve misschien in hoge nood.  

Zondag 15 oktober huren wij een auto op Astepalaia. De prijzen beginnen nu fors te dalen. Op Kos nog € 35,00 op Kalymnos € 25,00 op Astepalaia lukt het al voor € 20,00 per dag. Wij bezoeken de baai Vathi waar we voor anker hebben gelegen en maken er nu een lange wandeling om op de noord kust te kijken hoe de wind daar tegenaan beukt bij windkracht 7. Wij liggen dus weer verwaaid en wachten nu met geduld op een oversteek naar Kreta. Tussen Astepalaia en Kreta liggen twee onbewoonde rotseilandjes waar we een tussenstop willen maken. Nisos Megalo Sofrano en Vrak. Mamilonisi.  Daarmee zou de tocht naar Kreta bij daglicht gedaan kun en worden in 2x veertig mijl. Dinsdag lijkt de juiste dag te worden. Maar, dinsdag blijven wij toch maar liggen, de golven zijn nog hoog tot 2,5 meter en het is wel met ruime wind maar wij hebben zin in een rustige tocht. Onderuit in de kajuit, beetje lezen, even kijken bij de visser die regelmatig een otopus boven hengelt.

Maandag 16 oktober. Als wij wakker worden en naar buiten kijken ligt er een reddingsvlot op de kade!  Als Hanneke gaat wandelen ziet zij net buiten de haven de catamaran (een Leopard 434 van sailfleet.net uit Turkije) buiten de haven half gezonken liggen. De vorige avond hadden wij gehoord dat onze buren om 10 uur 's avonds vertrokken. Kennelijk waren zij terug. Wij maken verder 's ochtends een rondrit over het westelijk deel van het eiland en als wij terugkomen voor de lunch in de middag zijn alle vissersboten in de haven onze buren geworden. Later blijkt dt de catamaran de haven in gesleept zal worden om afgeschermd te worden met een oliescherm.  Op de kade ontmoeten we onze voormalige buren in vluchtelingen kledij dat nog op het eiland aanwezig was en horen wij hun verhaal over de gebeurtenissen. Aan boord waren vier vrouwen uit Zuid Afrika, twee Duitsers en de schipper met echtgenote. Vanwege de wind die iets was afgenomen werd besloten te vertrekken om 10 uur 's avonds. De tocht ging richting Simi bij de Turkse kust.  Na een uur varen nog onder de kust van Astepalaia lopen zij op een rots. Deze zijn hier onder het eiland nog talrijk. Ondanks Mayday en het afschieten van vuurpijlen wordt nergens op gereageerd. De schipper besluit terug te varen. Langzamerhand maakt het schip meer water en met harde wind tegen wordt de haven net niet gehaald. Met het reddingsvlot worden zij uiteindelijk door een visser terug gesleept naar de haven. 

Woensdag 18 oktober wordt de terugreis naar Kreta ingezet. De bedoeling is om Vrak. Kamolonisi te gebruiken als tussenstop van de 80 mijl naar Spinalongo. Op deze manier is de tocht bij daglicht te doen. We vertrekken vroeg (7 uur) bij het eerste daglicht. Mocht de tussenstop niet succesvol zijn dan kunnen we door naar Spinalonga waar we dan in het donker aankomen. Om twee uur in de middag komen wij aan bij Kamolonisi, het anker blijft achter een rotsrichel hangen. Alleen bij draaien van de boot zou deze mogelijk los kunnen gaan. De ankerwacht wordt dan ook krap ingesteld. De wind zou uit dezelfde richting blijven waaien, hetgeen geschiedde. Aldus een prachtige heldere nacht doorgebracht in het donker. Door de heldere hemel viel de donkerte nogal mee en met behulp van de iPad de sterrenhemel geprobeerd te identificeren. Na veel gepuzzel zijn Uranus en Pluto gevonden en kwam ook de Poolster in beeld.

Donderdagochtend vertrekken wij ook weer vroeg. Het zicht is beperkt tot ongever 10 mijl en pas na 13.00 uur komt Kreta in beeld. Wij leggen aan voor Plaka en vinden dat we wel en etentje op de wal verdiend hebben. 

Vrijdag 20 oktober leggen wij weer aan aan steiger F16 bij Agio Nikolaos en gaan in de winter stand. Dit betekent zeil van de boot schoonmaken. De genua hoes eromheen, de lazy bag aansjorren, bij bootje schoonmaken en dekzeiltje erop, etc. Tevens nog klussen, een hete lucht dieselkachel wordt ingebouwd. Daarnaast zijn er de nodige activiteiten op de wal en in het clubhuis van de plaatselijke zeilvereniging. Eigenlijk te druk (borrelavond op vrijdag, barbecue op zondag, wandeling op donderdag, Hannekegaat drie keer per week naar de sportschool, brei en haakclub op dinsdagochtend, gitaarclub op dinsdagmiddag).

Met de haven is al wel geregeld dat wij in 2018 Agios Nikolaos ook nog als thuishaven zullen hebben.

Hier eindigt dan het verslag van deze tocht, 22 november naar Nederland. Nog niet bepaald is wanneer wij terugkeren naar Kreta begin 2018.